VAN DE WOESTIJNE, Karel
Gij wast aan mij gelijk de winde
Gij wast aan mij gelijk de winde
die wentelt om een korenaar;
dra zal ik aan mijn wang bevinden
de zoete streling van uw haar.
Dra zult gij 't glanzend voorhoofd beuren
tot waar mijn slapen komm'rend staan:
zo ziet men, wild, een winde geuren
naast 't wegend rijpen van het graan.
o, 'k Ben geen sterke; moe-gedragen,
verzwaart vaak de angst mijn levens-last;
maar 't is mij waar 'k uw wasdom schrage,
of blijde een échte steun me omwast.
Zo reikt de liefde, o mijn beminde,
verrijkt me uw liefde in vreze en vaar,
- gelijk een geur'ge wentel-winde
die sterkt en loont haar korenaar.
De vreemdeling
…..
Was het úw stem niet uit de holten, úw geschater
dat mijn verwaandste lach naar uwe lippen riep;
niet het verglijdend licht van úw gelaat, dat sliep,
diep, toen ik peilend staarde in 't lijdzaam-levend water?...
- Thans ben ik moe: ik wéet niet meer of ik u zag;
'k herken uw voorhoofd, noch het galmen van uw lach,
noch, door de nacht, de weg waar uw verlokken leidde...
Ik kom tot u... Ge zult me uw zorg tot bedde spreiden,
'dat ik moog' slapen als een liefde-omademd kind...
Gij zwijgt?
- Ik zie uw haar gelijk een laag-gelaten wind;
uw glimlach als een houw in uw gelaat gewreten;
en de onverschilligheid van uwe luie leden...
Beziet ge mij? Ge zijt gelijk een aarden beeld...
…..
Gij draagt een schone vlechte haar
Gij draagt een schone vlechte haar
allangs uw lage leên…
- Het is een trage dag voorwaar
van weiflen en van wenen.
Het is een lengende avond van
mistroosten en misprijzen.
’t Is of de dag niet sterven kan
en of geen nacht kan grijzen…
- Gij gaat mijn duister huis voorbij,
verlangenloos en rechte;
ik rade uw naakte, magre dij;
ik zie uw donkre vlechte.
Ween aan mijn borst
Ween aan mijn borst de schat der tranen
die rijk me maken van uw leed,
ik die van wankelende wanen
als gij het talmend smeken weet;
ik die, mijn kind, op andre schouder
om eendre vreze heb geschreid,
maar van elke onmacht oud en ouder,
weer om een nieuwe hope lijd;
ik die het goud van alle transen
voor de as van oude zonnen ken,
maar van elk glorend morgen-glanzen
de huiverende minnaar ben...
Ween uwe tranen, lange en lijze,
die van uw lijden rijk me maakt:
straks ziet ge in 't oog des levens-wijzen
hoe stééds de wanen-lampe waakt...
Mijn God, gij ziet de zee
Mijn God, gij ziet de zee die wemelt in mijn ogen;
Gij ziet mijn open mond waaraan de hemel wacht;
Gij ziet mijn tokkelende vingeren, bewogen
van sijpelende sterren-nacht.
Mijn dagen zijn voldaan: verlàngen is gebleven.
Gij ziet mijn hele lijf geschokt van hopende ijlt.
Een roef bewaart mijn slaap; maar oude dromen leven
waarin mijn veiligheid verijlt.
De meiskes uit de taveernen
De meiskes uit de taveernen,
zij hebben een malse schoot.
Zij zien er de jongens geerne.
Zij baren haar kindren dood.
Zij dragen van vurige zijde
een keurske dat spant en splijt.
We ontwaken aan hare zijde
met de houten mond van de spijt.
De ronde zee waar wij zwalken,
die eindeloos wenkt en geeuwt,
en ons doet van begeren balken,
en ons verre vrouwe verweeûwt:
wij ankren in de taveernen
waar geniepig een rust ons smijt.
Daar wachten ons rood de deernen.
Daar raken wij 't leven kwijt.
'k Ben eenzaam droef
'k Ben eenzaam-droef, in 't geel-teer avond-dalen...
Door 't open venster hoor 'k de donzen val
van klamme bloemen in kristallen schale...
- En 'k weet niet of ik haar beminnen zal,
in 't stil en licht bewegen harer leden,
en hare goedheid in mijn vreemd bestaan...
'k Ben droef, en 'k hoor haar stille voeten gaan,
en haar zacht neuren, in de tuin, beneden.
Zeven Gebeden VI
Ik weet niet wat ik heb gedaan,
ik weet niet wat ik heb geleden,
om uit de huizen van 't verleden
weêr naar een liefdefeest te gaan.
- Deze avond draagt op plane vlerken
het wegen van een milder tijd;
En 'k voel mijn blijheid in me sterken
bij 't staren in úw tederheid.
Ik weet me zo beraden rusten,
o schone, in ons verénigd-zijn,
en vredig, als een vege schijn
op 't aanschijn van verre avondkusten.
- En God, die mij misschien begrijpt,
die om mijn weze' uw stem liet suizen,
is als een vrucht die in me rijpt....
- De vlierstruik geurt naast al de huizen...
Over de zee …
Over de zee hangt matelijk te tampen
een zoele en droeve klokke door de mist.
De dag is zonder klaarte en zonder lampe.
En wie zijn hart bezit, weet wat hij mist.
Een stemme roept, en ieder loopt verloren.
Ik loop alleen. En 'k weet dat duizend zijn
die naast me dragen door te dichte smoren
'lijk al te volle teilen melk hun pijn.
Ga niet terug: gij zult de weg niet vinden.
Gisteren, morgen, en eenzelfde klacht....
- De mist-klok zingt onzichtbaar-manend in de
dag-witte nacht.
Ik ben de hazelnoot
Ik ben de hazelnoot. Een bleke, weke made
bewoont mijn kamer, en die blind is, en die knaagt.
Ik ben die van mijn zaad een duisternis verzade.
En ‘k word een leégt’, die klaagt noch vraagt.
‘k Verlaat mezelf; ‘k lijd aan mezelve ijle schade.
Ik ben ‘t aanhoudend maal, in een gesloten kring,
van een domme, duldeloze, ondankb’re made.
Maar raak’ de vinger van een kind me, dat me rade:
hij hoort mijn holte; ik luid; ik zing.
Geur van het reeuwse beest
Geur van het reeuwse beest; geur van de beurse vrucht;
geur van de zee; geur van een aarde zonder lucht;
– ik ben de late; ik ben de slechte; ik ben de dwaze;
ik ben de zieke hoop waarop geen hoop zal azen.
Ik ben de laatste peer in de ijlte van de boom.
Ik ben alléen ter kille herfst, en ik ben lóom.
Ik ben geboden nood; ik ben vergeten have;
ik ben de zwaarste en rijpste en zal geen kele laven.
Koortsdeun
‘t Is triestig dat het regent in de herfst,
dat het moe regent in de herfst, daarbuiten,
- En wat de bloemen wegen in de herfst;
- en de oude regen lekend langs de ruiten...
Zwaai-stil staan grauwe bomen in het grijs,
de goede sidder-bomen, ritsel-wenend;
- en ‘t is de wind, en ‘t is een lamme wijs
van kreun-gezang in snakke tonen stenend...
- Nu moet me komen de oude drenteltred,
nu moet me ‘t oude vreê-beeldje gaan komen,
mijn grijs goed troost-moedertje om ‘t diepe bed
waar zich de warme koorts een licht dierf dromen,
en ‘t wegend wee in lede tranen berst...
...'t Is triestig dat mijn droefheid thans moest komen,
en lomen in ‘t atone van de bomen;
- ‘t Is triestig dat het regent in de herfst...
Voorzang
Het huis mijns vaders waar de dagen trager waren,
was stil, daar 't in de schaduwing der tuinen lag
en in de stilte van de rust-gewelfde blaêren.
- Ik was een kind, en mat het leven aan de lach
van mijn moeder, die niet blij was, en aan 't waren
der schemeringen om de bomen, en der jaren
om 't vredig leven van de roereloze dag.
En 'k was gelukkig in de schaduw van dit leven
dat naast mijn dromen als een goede vader ging...
- De dagen hadden mij de vreemde vreugd gegeven
te weten, hoe een vlucht van grote voglen hing,
iedere avond, in de teedre zomer-luchten
die zeegnend om de ziel der needre mensen gaan,
als de avond daalt, en maalt in avond-kleur de vruchten
die rustig-zwaar in 't loof der stille bomen staan.
Toen kwaamt gij zacht in mij te leven, en we waren
als schaamle bloemen in de avond, o mijn kind.
En 'k minde u. - En zo 'k vele vrouwen heb bemind
sindsdien, met moede geest of smekende gebaren:
u minde ik; want ik zag uw kinderogen klaren
om schuine bloemen in de tuine', en uw aanschijn
om mijn eenzelvig doen en denken troostend zijn,
in 't huis mijns vaders, waar de dagen trage waren.
Wijding aan mijn vader
O Gij, die kommrend sterven moest, en Vàder waart,
en mij liet leven, en me téder léérde leven
met uw zacht spreken, en uw strelend hande-beven,
en, toen ge stierft, wat late zon op uw baard;
– ik, die thans ben als een die in de avond vaart,
en moe de riemen rusten laat, alleen gedreven
door zoele zomerwinden in de lage reven,
en die soms avond-zoete waterbloemen gaêrt,
en zingt soms, onverschillig, en zijn zangen glijden
wijd-suizend over 't matte water, en de weiden
zijn luistrend, als naar eigen adem, naar zijn lied
Zó vaart mijn leve' in vrede en waan van dóod begeren,
tot, wijlend in de spiegel-rust van dieper meren,
neigend, mijn aangezicht uw aangezichte ziet.
De rozen domen en dauwen
De rozen domen en dauwen
ten avond, vredig-vroom;
er waart een paarser schaâuwe
om de kastanjeboom.
De vijver blankt in dampen;
de troostlijke nacht begint.
- Ontsteek, ontsteek de lampe:
mijn angst ontwaakt, o kind.
Weer gaat het vege licht der asters bloeien
Weer gaat het vege licht der asters bloeien;
weer naêrt een herfst. - En dit doorhunkerd hart
waar smokend 's zomers toortse gaat vergloeien,
wordt huiverend, en mart . . .
- Ik, in wiens hand de zoele vruchten wogen
maar wie de zoen ontzegd werd van de beet;
die, naar 'k u weet, o herfstig mededogen,
me des te alléner weet;
eeuwige maaier, ik, die sneed het koren
maar nimmer voor zichzelf de garve bond;
eindloze vaarder in zijn vochte voren
die nooit de haven vond:
weer naart een herfst; en weer naart wrang het derven
dit hart dat, hooploos, steeds verlangen kent;
dat, immer hunkrend naar dit herfstlijk sterven,
na 't wintren weet een lent' . . .
- Weer brandt mijn najaars-bloed in smeek-gebaren;
weer weent het hart waar de oude wonde schroeit . . .
- Hoe bronst het goud in de kastanjelaren!
De zilvren aster bloeit . . .
Ik ben met u alleen, o Venus, felle star.
Ik ben met u alleen, o Venus, felle star.
En, waar 'k vergeefs in mij uw stralend gloeien zoeke,
blijft leeg mijn marrend harte, en bar.
Mijn harde mond is strak aan beide starre hoeke.
Geen vraag. En zelfs wat 't eerst me naêrt en 't laatste scheidt :
zelfs ángst en komt mijn ijlt' bezoeken.
Ik ben met u alleen, mijn ogen droog en wijd;
terwijl de wijde nacht welft mijn verlaten kilte
naar uwe gloeiende eenzaamheid.
- De venstren blind, de kaamren naakt en ijl de dilte;
het huis eens beedlaars, onbetreên en haveloos :
aldus mijn ziel in 't land der Stilte ;
alwaar ge, alleen ten hemel-tuine een helle roos,
een vurig-felle roos in Stilte's donkren lande,
staag-nodend waakt en blaakt, altoos;
en ik, met de armoe van mijn hoofd en van mijn handen,
in de armoe van mijn hart ontbere, leeg en bar,
zelfs de arme vreugd van eenzaam branden...
Zingen, hoe de donkre wereld
Zingen, hoe de donkre wereld
zijne ronde reize gaat;
zingen ‘lijk de merel merelt
‘lijk de nachtegaal, die slaat;
zingen; blind, ‘lijk vóor alle eeuwen
’t laaien van ’t onnozel licht;
zinge’ als zon en maan, flambeeuwen
aan het duisterst aangezicht;
zingen: vreugde en smart, gesmeten
al wat gloeit en al wat rijt,
aan de gapend-geer’ge bete
van de hongerende Tijd…
Vlaanderen o welig huis
Vlaandren, o welig huis waar we zijn als genoden
aan rijke taflen! - daar nu glooiend zijn de weien
van zomergranen, die hunne aêmende ebbe breien
naar malvend Ooste' en statig dageraderoden,
dewijl de morge' ontwaakt ten hemel en ter Leie -:
wie kan u weten, en in 't harte niet verblijen;
niet danke' om dagen, schoon als jonge zegegoden,
gelijk een beedlaar dankt om warme tarwebroden?...
o Vlaandren, blijde van uw gevensrede handen,
zwaar, daar ge delend gaat, in paarse en gele wade,
der krachten die uw schoot als rodend ooft beladen,
- Vlaandren, wie wéet u en de zomerdageraden,
en voelt geen rilde liefde in zijne leden branden
'lijk deze morgen door de veie Leielanden
Venus en Adonis
(
Tussenzang)
Adonis
Deze avond is gelijk een stil-verlicht paleis,
o wondre vrouw, in 't trage schaaûwe-gaan der bomen....
- Ik ben beklemd in vréemde slaap; hoor gaan en komen
uw stem, o vrouw, gelijk een sussend-zoete wijs
die ik eens hoorde in vader's tuinen, grijs van peis....
Venus
Adonis, uw effen haren zijn als zacht-neigende bronnen....
Ik weet niet hoe mijn mond uw teêr lijf strelen moet....
De avond is wíjd.... Ontwaak, en toon de doffe gloed
van uw jonge ogen, goude' als mat-gedoofde zonnen. -
Ik weet niet hoe mijn hand uw leden strelen zal,
Adonis....
Adonis
- - Een ver, stil lied, in 't vaderlijke vrede-dal;
het wast, en sterft, in smachtend-stille en hell're klanken....
- Vrouw, ge zijt vreemd; ik vind u vréemd. Als roze-ranken
om jonge bomen, zijn uw woorden om mijn hoofd
met kleine blijde wonden... Was het waar? 'k Geloofd'
in vreemde slaap dat mijne moeder zacht me streelde....
Ik slaap vréemd...
Venus
- De avond is gróot van ongeweten liefde-weelde,
nú dat mijn lijf dit jonge lijf beminnen gaat. -
Adonis, als een rechte bloem is uw gelaat,
en stille vruchten voor mijn mond zijn uwe leden....
Ik wou de nieuwe blijheid uwer liefde lijden,
o lieve Adonis, die uwe ogen open laat
als schemeringen naar een liefde-dageraad;
o mijn Adonis, die ik moet... die 'k wóu beminnen,
o Adonis....
Adonis
- Ik weet niet, hoe uw woord in mij doet angst beginnen,
vrouw, daar 'k u niet versta.... Deze avond is
gelijk een stervens-huis, hoog-stil in treurenis....
Zó wist ik huizen, en de vrouwen hadden tranen
in zwijgend oog, - en ik was vréemd als thans. - -
Venus
o Wanen,
Adonis, wanen dat we zijn in eeuwigheid
de énige liefde, 'lijk gij de éen'ge lieveling zijt,
en dat we heel de Tijd in onze min doorbranden.
- Adonis, vlei mijn slapen, vlei mijn handen;
Adonis, raak mij aan; ik word gelijk een groot vuur....
Adonis
Vrouw, vrouw, gij maakt mij báng....
Venus
- Het schravend uur
is loom van al het bloed dat liefde-mensen droegen
in zware slagen die door hunne borsten ploegen
als grote mokers.... - o Adonis, voelt ge niet
hoe 'k, zónder uwe min, bezwijk; hoe 't leven vliedt
van haar die mens werd om te minnen als de goden?...
Adonis....
Adonis
Vrouw, ik ben zeer bang....
Venus
Zie hoe mijn lijf u wacht en trilt op koele zoden;
- en deze nacht zal zijn als de' eérste liefdenacht.
- Kom, mijn Adonis, wíjd is de avond, en de pracht
van ál de zomerdagen rust in deze schonken.
Gij zult gelúkkig zijn, Adonis, stil gezonken
in deze schoot, Adonis, die uw min verbeidt
en lijdt van sneller drift en noest-brandend verbeiden....
- Adonis, leg uw handen op mijn hete zijden
en voel hoe ik u hebben móet....
Adonis
o Vrouw, ik ben zo báng...
Venus
Zie, ik gevoel hoe ik moet sterve' in mense-dood
als gij niet zijt van mij, Adonis, o mijn lijden....
o Kom, ik moet u hebben, 'k móet u....
Adonis
Vrouw, vrouw, zijt gij de Dood?
Gij zult mij allen, allen kennen
Gij zult mij allen, allen kennen,
maar 'k zal voor allen duister zijn;
want slechts wie 'k van mijn spot zal schennen
zal lichtend van mijn luister zijn.
Slechts wie na de eêlste weelde-spijzen
zal hongren naar mijn schampre smaad,
draagt eens vóor 't aangezicht der wijzen
de plooi der wijsheid in 't gelaat.
Maar hem, die mij niet heeft bekeken,
doch voor mijn hoogmoed heeft gebeên,
die zullen eens de voeten leken
van mijn geween.
Ik droom uw droom
Ik droom uw droom; gij droomt mijn droom. Wij beiden
we zijn alleen door ruimte, alleen door tijd,
we zijn alleen door wrok of vrees gescheiden.
Maar 'k weet dat gij moet lijden, daar ik lijd.
De dubble vaart van uwe hoge benen,
de dubble zon van uw gescheiden borst:
gij zijt niet henen want ik ben niet henen;
uw holle mond droogt van mijn hete dorst.
En ik, druk ik mijn vuisten in mijn ogen,
elk oog zal branden als wanneer uw zoen
tot eigen klaart hùn klaart had aangezogen,
hoe 'k ze ook alleen op ijlt zal opendoen...
Gescheide' in 't uur, gescheiden in de wijdte
gelijk de zee van 't zwerk gescheiden ligt.
Maar steeds zal 't zout mij van ùw drift doorbijten,
steeds blijft gij huivren van míjn heersers-licht.