DE PAEPE, Stijn
Voor W.
Hoewel een wereld zich ontvouwde
toen jij al mooi was en ik jong,
de tijd nog niet zo kwistig klauwde,
de wind een lied van later zong.
gleed alles toen je met me trouwde
ineen, als een Cole Porter-song.
Geen dag die me sindsdien benauwde
Hoezeer de tijd ook tegenwrong.
Zo is het goed. Zo zal het duren.
Zo zingt de wind en luidt het lied.
Het leven sist van hete vuren
maar hier, met jou, verbrand ik niet.
En in een land van louter muren
maak jij de kier, waar licht uit schiet.
Coïtus interruptus
U heeft er vast al van gehoord:
men plant zich alsmaar minder voort.
Betekent dit zowaar het einde
van de menselijke soort?
Genoeg gegrabbeld en gegraaid,
verwoest, bebouwd, ontsierd, genaaid.
De laatste doet het licht uit en
allicht geen haan die ernaar kraait.
Pedagogisch getikt
Koters die niet horen willen
geef je klappen voor de billen.
Wie de aap zoekt uit te hangen
petst men koeltjes op de wangen.
Kids die frunniken en frikken
moet je op de vingers tikken.
Maar God weet wat uit mag halen
bij politici die dwalen.
Je hebt er maandenlang naar uitgekeken
Voor wie moe is, eraan toe is,
voor wie ’t uitzicht nauw of flou is,
voor de pakker en de plakker,
voor de stoker en de stakker,
voor de eenzaat die alleen staat,
nergens thuis is, nergens heengaat,
voor begeerden, gemankeerden,
dubbeldwars gevaccineerden,
voor de boomer en de bomer
en de doener en de dromer:
een royale, niet-normale,
zachtjes zinderende zomer.
Huisdierenleed
De kater mokt en ergert zich
omdat ik in zijn sofa lig.
De vissen in ’t aquarium
zijn zienderogen uit hun hum.
De hond negeert me en hij mort
als hij wéér uitgelaten wordt.
Hun rijk der vrijheid blijft beperkt
zolang het baasje telewerkt.
Vrij
Duld het niet en
word het niet gewoon.
Neem het niet en
laat het er niet bij.
Laat de liefde
winnen van de hoon.
Wees hardnekkig
en hartgrondig vrij.
Instabiel
Elke selfie die ik nam,
post ik fluks op Instagram
nadat ik hem onbeperkt
heb gefilterd en bewerkt.
Glad en glimmend. Zonnebruin.
Zwoele ogen. Kopje schuin.
Wie mij voor het eerst echt ziet,
die gelooft zijn ogen niet.
De heggenschaar
Hij wilde naakt tuinieren
en trotseerde weer en wind.
Niets kon hem meer plezieren!
Dus hij wiedde! Welgezind!
O mei! O maand van Gorter!
O gras! O knerpend grint!
De haag is stukken korter,
maar er komt geen tweede kind.
Filosofen
Filosofen zijn
geen kolfje
naar mijn hand.
Zo maakte ik
ooit Heidegger
van Kant.
Lege doos
Wanneer ik kleren ‘nodig’ heb
dan tik ik ijlings op een app,
waarna ik scroll en vink en veeg:
mijn mandje vol en Visa leeg.
De pakjes staan hier razend vlug.
Ik scheur en pas en stuur terug
als het niet goed is wat ik koos.
Mijn leven is een lege doos.
Stop The Count
De kansen die je miste.
De fouten die je maakt.
De ongelezen boeken.
Wat je zoal kwijt geraakt.
De jaren die nog resten.
De duivels die je kwellen.
Het leven is plezanter
als je tijdig stopt met tellen.
Buitenspeeldag
Niet swipen.
Niet skypen.
Niet scrollen.
Maar hossen
door bossen.
En hollen !
Niet vloggen,
niet bloggen,
niet hacken.
Geen iPad.
Maar zwaai wat
aan takken.
Kom, vrees niet
en wees niet
te stuiten.
Dit weertje
trakteert je.
Speel buiten!
Potentieel crimineel
Een camera siert
elke hoek van de straat
en ziet wat u doet,
waar u gaat en staat.
Men weet wie u belt,
wat u zoekt als u surft.
Zo wordt u geboekstaafd,
gescreend en geturfd.
De overheid zorgt
voor ons aller geluk
en miste alleen nog
uw
vingerafdruk
De 10 Onderwijsgeboden
1. Bovenal: de lat mag hoog!
2. Mijd de blitse pedagoog.
3.Leer uw leerling kritisch denken.
4. Dien hem nimmer op zijn wenken.
5. Zeg wat fout is en wat goed.
6. Durf te tonen hoe het moet.
7. Immer zult gij authentiek zijn.
8. Geef maar les . Moet niet ludiek zijn.
9. Wees bezeten door uw vak.
10. En heb aan geboden lak.
Bericht aan de vluchteling
O bloeiend land der Belgen!
Dierbaar oord!
Waar ze in welstand leven.
Ongestoord.
U moest al onderweg zijn!
Stap aan boord!
Er wordt op u gewacht in
Brussel-Noord.
Soms
Soms dolt het leven
grap na grap.
Je staat erbij en kijkt ernaar.
Plots zakt je leven in elkaar
en geeft het driftig
klap na klap.
Dan lig je daar.
Tot je herademt
hap na hap.
Je maakt een vuist met elk gebaar.
Je voelt de steun van hem of haar
en je gaat verder.
Stap na stap.
Laat de liefde
Laat de liefde
niet vergallen
doordat lui
erover vallen.
Hou het noch
bedekt, noch stil.
Val maar. Val
voor wie je wil.
Bericht aan de leerkracht
Zorg dat ze je betrappen
op ’t lezen van een boek.
Leg stiekem tussen mappen
een ouwe pocket zoek.
Sta openlijk te lezen,
vooraf en tussendoor,
in boeken, onvolprezen,
en lees er vief uit voor.
Betrek een tekst die zindert
bij zowat elke les.
Besmet hen onverminderd.
Wees leesgids. Boek succes.
Avondliedeke
’t Is goed in ’t eigen hert te kijken
Nog even voor het slapengaan
Wie zette ik zoal te zeiken?
Heb ik geen vrouw tekortgedaan?
Wier ogen heb ik zelf doen schreien?
Wiens wezen herteloos bezeerd? –
Voordat men trots gaat bakkeleien
En anderen een lesje leert.
Fataal fiscaal
Al wie hard en fair geknokt heeft
weer wat meer accijns gedokt heeft,
als wie jammerlijk gefaald heeft
al zijn schulden afbetaald heeft,
Als men niks meer weet te halen
bij de nietigste garnalen,
zal men vast eens binnenwippen
bij de rijkaards die ontglippen.
Welkom op onze school
Er zijn laptops en tabletten
en de wifi is hier goed.
Om de handen te ontsmetten
is er gel in overvloed.
Er is ruimte voor ontspanning
en een afdak bij slecht weer.
Er zijn roosters en een planning,
maar helaas geen leraars meer.
Lees voor
Lees voor, lees voor, lees vaker voor,
In bad, in bed, op pad.
Geef verzen en verhalen door
Het kleinste kind geeft graag gehoor
En boost zijn woordenschat.
Lees ’s morgens voor, lees ’s middags voor,
Lees ’s avonds voor en ’s nachts.
In trein, tram, bus of op kantoor.
Alleen, in duo, of in koor
Gepland of onverwachts.
Lees voor, lees voor, lees verder voor,
breeduit of eerder kort.
Voor een nieuwsgierig kinderoor
gaat er geen enkel woord teloor
dat voorgelezen wordt.
Gedichtendag
Lees Gezelle, Kouwenaar,
Komrij, Gerhardt, Claus, Van Hee,
Bloem, Van Leeuwen, Schmidt, Verhaar
Barnard, Drs. P,
Elsschot, Van der Graft, Marie,
Moeyaert, Wilmink, Bijns, Verwey,
Pfeijffer, Dorrestijn, Rawie
of desnoods dit vers van mij
Troost
Warm je maar
aan wie ze
voor je was.
Warmte komt
je elke dag
van pas.
Gedichtendag
Nog nooit kreeg een gedicht
de vijand klein.
Het lost niks op, het kan
geen kwaal genezen.
En toch. Het zou hier
beter toeven zijn
als iedereen er vaker
een zou lezen.
Voor W.
Hoewel een wereld zich ontvouwde
toen jij al mooi was en ik jong,
de tijd nog niet zo kwistig klauwde,
de wind een lied van later zong.
gleed alles toen je met me trouwde
ineen, als een Cole Porter-song.
Geen dag die me sindsdien benauwde
Hoezeer de tijd ook tegenwrong.
Zo is het goed. Zo zal het duren.
Zo zingt de wind en luidt het lied.
Het leven sist van hete vuren
maar hier, met jou, verbrand ik niet.
En in een land van louter muren
maak jij de kier, waar licht uit schiet.
Papa surft
Ik wil buiten achter papa hollen.
Papa zit te surfen en te scrollen.
Hoe ik hem ook roep, op luide toon,
Papa ziet alleen zijn telefoon.
Misschien moet ik papa even bellen?
Dan kan ik hem eindelijk vertellen,
dat ik alvast de tuin in ga,
dat ik op hem wacht en ik besta.
/////////////////////////////////////
En als het je te machtig wordt:
hier staat een stoel, een glas, een bord.
Ontstellend vroeg of middernacht,
Het maakt niet uit. Je wordt verwacht.
Kruip in een hokje van de tijd.
Het leven is een bonte stoet van kansen
die één na één verwoed worden gemist.
Vertrouw erop. Het staat nog te gebeuren.
Al lijkt het zo, toch ben je niet alleen.
Wat grijs en zwart ziet, zal ineens weer kleuren.
Vertrouw erop. Je slaat je er doorheen.
///////////////////////////////////////
Als je er even niet
over wil praten,
dan kom ik nu meteen
je richting uit
om je heel liefdevol
met rust te laten
en samen niets te zeggen,
honderduit.
////////////////////////////////////////
Er is alleen wat niet meer is
en elke dag smaakt naar gemis
en ruikt naar wie er altijd was
Dat neemt zijn tijd. Maar weet één ding:
ze is er nog. Herinnering
omhult je als een warme jas.
///////////////////////////////////////
Liefde is …
Je schittert van de lente
tot de zomer.
Van herfst tot winter
warm je me als dons
Ik meende dat ze van
Vivaldi waren,
maar nee: de vier seizoenen
zijn van ons.
////////////////////////////////////////
Wacht nu maar af.
Van eb komt vloed.
Er komt een dag,
dan komt het goed.
Er komt een dag
dat alles klopt.
Wacht nu maar af
totdat het stopt
////////////////////////////////////////
Uitgesteld
Ze was al veertig jaar met hem getrouwd
Hij had al veertig jaar zijn eigen leven
Gaandeweg had zij het opgegeven
Ze gaf hem kost en inwoon, welbeschouwd
Hij viel, ineens
De professoren dachten dat hij het niet zou halen
Deed ie toch
Hij was in coma dus hij was er nog
Ineens stond haar
Een nieuwe tijd te wachten
Hij werd de man die zij zo had gemist
Hoewel hij aan zijn bed gekluisterd zat
De man die nooit naar haar geluisterd had
Aanhoorde stil wat ze te zeggen wist
Zij fleurde op, ze zag hem alle dagen
De gonzende machine gaf haar rust
Zij voelde iets wat leek op levenslust
En deed hem buitenissige verslagen
Al zei hij niets terug.
Ze werd gewaar dat hij er was
Hij had iets goed te maken
Ze schikte zoals elke dag het laken
En kamde zoals elke dag zijn haar
Lees kinderen vandaag gedichten voor
Lees kinderen vandaag
gedichten voor
en fluister zachtjes
verzen in hun oor.
De tijd is rijp,
dus bloemlees en begin.
Niet alles wat geen nut heeft,
heeft geen zin.
Wens
Dat je mag vinden wat je zoekt
Dat je blijft zoeken als je vindt
Dat je de dingen blijft bekijken
Met de wijsheid van een kind
Dat elke dag één ogenblik
Je overrompelt, pakt of raakt
Dat het een jaar wordt dat de grootste afstand
overbrugbaar maakt
Israël, Palestina
Het bekampte,
Het verkrampte,
Het beloofde land.
Het bezette,
Het ontzette,
Het geroofde land
Ophokplicht
Ooit schaften we met frisse draf
het ouwe hokjesdenken af.
Je was een mens. De ander ook.
Als uitgangspunt behoorlijk woke.
Nu komen er, zo lijkt het mij,
alleen maar nieuwe hokjes bij.
En ik hoor niet in dat van u.
Wat zijn we toch ruimdenkend nu.
Wat helpt
Als vloeken helpt, dan vloek je maar.
Maak herrie, stennis en misbaar.
Scheld schel en luid je goudvis uit
en schreeuw je scherven bij elkaar.
Als bidden helpt, bid dan gerust.
Als het je troost of sterkt of sust.
Of vraag om raad. Als Hij bestaat
dan is het goed, maar ‘t is geen must.
Als huilen helpt, ga dan je gang.
Het is niet niks en het duurt lang.
Het kan geen kwaad als het niet gaat.
Het mag gezien zijn, wees niet bang.
Als praten helpt, bel me dan op
en steek van wal, hals over kop
en van de hak weer op de tak
of zachtjes sluipend uit je slop.
Als lopen helpt, vertrek meteen.
Zeer doelgericht of nergens heen.
Het hoeft niet snel, al mag dat wel.
Met verre vrienden of alleen.
Als zwijgen helpt, wees dan maar stil
en duik - als dat is wat je wil -
een tijdje weg van pijn en pech
- als je weer opduikt, geef een gil.
Als lachen helpt, ken ik een grap
of val dolkomisch van de trap.
Denk aan je kat die keer in bad
of aan het Belgisch staatsmanschap.
Als dansen helpt, is er muziek.
Als breien helpt, dan hou je steek.
Als boos zijn helpt, geef ik kritiek.
Als bakken helpt, let there be cake.
Als yoga helpt, wees fluks en zen.
Als slapen helpt, stop ik je in.
Als schrijven helpt, scherp dan je pen.
Als poetsen helpt, welaan: begin!
Je voelt je murw en overstelpt
en snakt naar stranden, wit geschelpt...
Hou vol. Vat moed. Want het komt goed.
Doe ondertussen maar
wat helpt.
Ga weg
Ik had gedacht de honderd net te halen,
rollatorloos en in gestrekte draf.
Ik wou nog een miljoen gedichten af.
Musea wachtten. En theaterzalen.
Ik wilde nog oneindig vele malen
verwijlen waar ik mij het liefst begaf.
Ik fietste fluitend tussen wieg en graf,
de voeten geen moment op de pedalen.
Helaas. Daar is ineens de eindigheid
die plotsklaps als een niets ontziende tanker
de gevel sloopt, de kamer binnenrijdt.
Het leven gaat genadeloos voor anker,
gehoorzaam aan de grillen van de tijd.
Ga weg, gezwinde grijsaard. Met je kanker.
Poetin & co
Zo is ’t altijd al gegaan
en zo zal het altijd blijven –
wat historici beschrijven,
wat er in de krant zal staan.
Mannen met een hart van steen
en een ruimbemeten ego
spelen laconiek Stratego
met de wereld om hen heen.
Afscheid
Wees ontroostbaar en verdrietig,
voel je vreselijk en nietig.
Sluit je af en sluit je op,
haal de ogen uit je kop.
Neem je tijd en laat het komen,
wie je lief had, werd ontnomen.
Wees ontroostbaar en heb spijt,
laat het duren, neem je tijd.
Daar ga je weer
Wees bang, wees boos, wees radeloos,
gerustgesteld of treurig.
Wees opgeruimd en goedgeluimd
of ronduit sikkeneurig.
Wees zuur, wees zoet, een ramp of goed
in luisteren of praten.
Wees luid, wees stil, wees wat je wil,
gevoelig of gelaten.
Wees scherp en vief, wees lui, actief,
bedaard of horendol.
Wees koel of woke, maar hoe dan ook:
wees wijs, schep moed, hou vol.