HADEWIJCH / Heilwige BLOEMARDINNE (?)
Orewoet
Ic groete dat ic minne
Met miere herten bloot
Mi dorren mine zinne
In der minnen orewoet
Ay herteleke minne
Volwasse na dijn wesen
So moghen mine sinne
Van der doet genesen
Ay herte over care
Waerdi dat ghi sijt
In u nature so ware
Iet mijns geduerens tijt
Ay overzuete raste
Haddi alle dat uwe vercreghen
Soe waren mine laste
Verlicht die nu so weghen
Ay overzuete nature
Hoe gedoet de herte dijn
Ic en can gedueren ghene ure
Ic moet al der minnen sijn
Ay herteleke ioncfrouwe
Dat ic so vele te u spreke
Dat doet mi nuwe trouwe
Van dieper minnen treke
Ay hadde wi dat wi hebben
Soe ware wi beide so rike
So soudemen lettel venden
Iewerinc onse ghelike
Ay ic woede in moede met spoede
Ja tgoede dat icke der minnen volsi
Ay in woet sijn vroet dats spoet
Ja in woet van minnen vri
Ic hake ic rake ic smake
De sake die mi dunct soete
Ic kinne met sinne daer es inne
De minne mijns evels boete
Ic doege ic poege om toege
Ic soeghe met minen bloede
Ic groete dat soete dat moete
Boeten mine orewoede
Ic beve ic cleve ic gheve
Ic leve op hoeghen waen
Dat mine pine de fine
In de sine sal al ontfaen
Ay lief hebbic lief een lief
Sidi lief mijn lief
Die lief gavet om lief
Daer lief lief met her hief
Ay minne ware ic minne
Ende met minne minne u minne
Ay minne om minne ghevet dat minne
De minne al minne volkinne.
Al droevet die tijt ende die vogheline
Al droevet die tijt ende die vogheline,
Dan darf niet doen die herte fine
Die dore minne wilt doghe pine.
Hi sal weten ende kinnen al
- Suete ende wreet,
Lief ende leet -
Wat men ter minnen pleghen sal.
Die fiere, die daer toe sijn ghedeghen
Dat si onghecuster minnen pleghen,
Si selen in allen weghen daer jeghen
Stout sijn ende coene,
Ende al ghereet te ontfaen
Si troest, si slaen,
Van minnen doene.
Der minnen pleghen es onghehoert,
Als hi wel kint dies hevet becoert,
Want si in midden den troest testoert.
Hine can ghedueren
Dien minne gheraect;
hi ghesmaect
Vele onghenoemder uren.
Bi wilen heet, bi wilen cout,
Bi wilen bloede, bi wilen bout:
Hare onghedueren es menichfout.
Die minne al maent
Die grote scout
Haerre riker ghewout
Daer si ons toe spaent.
Bi wilen lief, bi wilen leet.
Bi wilen verre, bi wilen ghereet:
Die dit met trouwen van minnen versteet,
Dat es jubileren:
Hoe minne versleet
Ende omme veet
In een hanteren.
Bi wilen ghenedert, bi wilen ghehoghet,
Bi wilen verborghen, bi wilen vertoghet.
Eer selc van minnen wert ghesoghet
Doghet hi grote avontuere,
Eer hi gheraect
Daer hi ghesmaect
Der minnen natuere.
Bij wijlen licht bij wijlen zwaar
Bij wijlen donker bij wijlen klaar
In vrije troost in bedwongen vaar*
In nemen en in geven
Moeten de zinnen
Die dolen in minne
Altoos hier leven.
*vaar = vrees
(bewerking Z. DE MEESTER)
Alle dinge
Alle dinge
Zijn mij te inge
Ik ben zo wijd
Om een ongeschepen
Heb ik begrepen
In eeuwige tijd.
Ik heb ’t gevaan.
Het heeft me ontdaan
Wijder dan wijd;
Mij is te inge al el*;
Dat wette wel,
Gij die ook daar zijt.
Men is vrij
In dat nabij
Ongescheiden;
Daarom wil Hij
Dat ‘t alzo zij
Met ons beiden.
Gij moogt zijn erre
die nog achter verre
in dat inge zijt
en te groter vromen
niet voort zijt gekomen
in dat wijde wijd.
Want in dat wijde
is men blijde
in hope zo groot,
dat men daar altoos
schijnt zorgeloos
van eeuwige nood.
*Al het andere
Lied 17
Dit nuwe jaer es ons ontstaen.
Dies si god ghebenedijt.
Hi mach gherne den tijt ontfaen
Die van minnen hevet delijt,
Ende die dan kint in sinen sinne
Dat hi pine om hoghe minne
Gherne wilt doghen in allen tijt.
In allen tiden moet men doghen
Die hogher minnen dienen sal,
Ende sinen dienst in minnen hoghen,
Sal hi van hare hebben gheval
Ende sal hi die natuere bekinnen
Daer die minne in mint met minnen,
Die hem sin ende herte stal.
Nuwe tijt ende nuwe minne…
Dat wondet beide in enen gront.
Dat ict over nuwe bekinne,
Dat heeft mijn herte nu ghewont:
Dat die edele figuere
Verborghen in hare subtile natuere
Vore ons es so langhen stont.
Die nuwen tide in minnen diende
Dat scene nu harde nuwe sake.
Want men vint nu lettel liede
Die staen na rechter minnen smake.
Want den wreden vremden blivet verholen
Hoe mi mijn herte hevet verstolen
Die tijt daer ic altoes na hake.
De voghelen hebben lange geswegen
De voghelen hebben lange geswegen
Die blide waren hier te voren
Hare blijscap es gheleghen
Dies si den somer hebben verloren
Si souden herde saen gesegghen
Hadden sine weder ghecregen
Want sine hebben vore al vercoren
Ende daertoe werden si gheboren.
Ic swighe van der voghele clage
Haer vroude haer pine es saen te gaen
Ende claghe dat mi meer meshaghe
Die minne daer wi na souden staen
Dat ons verweghet haer edele waghe
Ende nemen vreemde na ghelaghe
Sone mach ons minne niet omvaen
Ay wat ons nederheit hevet ghedaen
Wie sal ons die ontrouwe verslaen.?
…..
Minne
Dat suetste van minnen sijn hare storme;
Haer diepste afgront es haer scoenste vorme;
In haer verdolen dats na gheraken;
Om haer verhongheren dats voeden ende smaken;
Hare mestroest es seker wesen;
Hare seerste wonden es al ghenesen;
Om hare verdoyen dat es gheduren;
Hare berghen es vinden alle uren;
Om hare quelen dat es ghesonde;
Hare helen openbaert hare conde;
Hare onthouden sijn hare ghichten;
Sonder redenne es hare scoenste dichten;
Hare ghevangnesse es al verloest;
Hare seerste slaen es hare suetste troest;
Hare al beroven es groot vromen;
Hare henen varen es naerre comen;
Hare nederste stille es hare hoechste sanc;
Hare groetste abolghe es hare liefste danc;
Hare groetste dreighen es al trouwe;
Hare droefheit es boete van allen rouwe;
Hare rijcheit es hare al ghebreken.
Noch machmen meer van minnen spreken:
Hare hoechste trouwe doet neder sinken;
Hare hoechste wesen doet diep verdrincken;
Hare grote rijcheit maect armoede;
Haers vele vercreghen toent onspoede;
Hare troesten maect die wonden groot;
Hare hanteren brinct meneghe doet;
Hare voeden es hongher; hare kinnen es dolen;
Verleidinghe es wijse van harer scolen;
Hare hanteren sijn storme wreet;
Hare ghedueren es in onghereet;
Hare toenen es hare selven al helen;
Hare ghichten sijn mere weder stelen;
Hare gheloeften sijn al verleiden;
Hare chierheiden sijn al oncleiden;
Hare waerheit es al bedrieghen;
Hare sekerheyt scijnt meneghen lieghen,
Dies ic ende menich dat orconde
Wel moghen draghen in alre stonde,
Dien de minne dicken hevet ghetoent
Saken daer wij sijn bi ghehoent,
Ende waenden hebben dat hare bleef.
Sint si mi ierst die treken treken dreef
Ende ic ghemercte al hare seden,
So hildicker mi al anders mede;
Hare ghedreich, hare gheloven
Daer met en werdic meer bedroghen.
Ic wille hare wesen al datse si,
Si goet, si fel: al eens eest mi.